De doodskunstenaar

Frederik Ruyschwas vanaf halverwege de zeventiende tot ver in de negentiende eeuw wereldberoemd als anatomicus. Hij dankte zijn faam aan een methode van prepareren die hem tot een belangrijke gids maakte in de vroegmoderne ontdekkingsreis door het menselijk lichaam, en die bovendien het ontleden omvormde van een morsige bezigheid tot een in brede kring bewonderde kunst. Zijn anatomische collectie was een van de toeristische trekpleisters van Amsterdam. Ruysch slaagde erin lichamen zo te balsemen dat doden nauwelijks van slapenden waren te onderscheiden. Bezoekers waren steevast verbijsterd. Een van die bezoekers was de Russische tsaar Peter de Grote, die zo getroffen was dat hij bij een gebalsemd kinderlichaam knielde om het te kussen. Als schoonzoon van de architect Pieter Post en als vader van de schilderes Rachel Ruysch leefde Frederik Ruysch op het raakvlak van kunst en wetenschap. Tijdens zijn leven oogstte het kunstzinnige aspect van zijn werk soms hoon en kritiek van wetenschappelijke zijde, maar naderhand is hij juist als doodskunstenaar anderen blijven inspireren, van Balzac tot Stephen Jay Gould.